Urlop pracowniczy to jeden z najważniejszych terminów, jakimi posługują się wszyscy pracownicy, chcący wypocząć od trudów codziennej pracy. Świadczenie, jakim jest urlop, jest regulowane przez Kodeks Pracy, w związku z czym warto jest poznać charakterystykę najczęściej spotykanych urlopów, a także kwestie związane z potencjalnym konfliktem w obszarze tego, czy pracodawca może nie wyrazić na niego zgody.
Jakie rodzaje urlopów możemy wymienić? Komu przysługuje urlop? Kiedy pracodawca musi wyrazić zgodę na urlop? Kiedy może zakwestionować nasze prawo do wypoczynku?
Spis treści
Jakie rodzaje urlopów możemy wymienić?
Najbardziej powszechnym rodzajem urlopu, który jest doskonale znany każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, jest urlop wypoczynkowy. Jego wymiar jest ściśle uzależniony od naszego stażu pracy, ale też innych czynników jak wykształcenie. To jednak niejedyny urlop, który jest wyszczególniony w kodeksie pracy. Poniżej wymienione są wszystkie rodzaje urlopów, których przyznanie jest uzależnione od sytuacji życiowej:
- Urlop okolicznościowy – to dobrze znany termin dla każdego, kto brał ślub, lub doświadczał narodzin potomka lub śmierci osób bliskich. Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikowi w związku z okolicznością i powinien zostać wykorzystany w tym właśnie momencie, gdy ona zachodzi. Mowa tu o ślubie, narodzinach dziecka, śmierci bliskich pierwszej linii (za te okoliczności przewidywane są 2 dni) lub o śmierci brata, siostry, dziadków lub teściów (1 dzień).
- Urlop na żądanie – urlop, na który w roku kalendarzowym są przeznaczone 4 dni. Urlop może być wykorzystany zarówno jako pojedynczy dzień lub w ciągu. Pracownik może w sposób dowolny poinformować pracodawcę o planowanym urlopie na żądanie – najpóźniej w dniu jego wystąpienia.
- Urlop macierzyński – to urlop, który przysługuje kobietom w ciąży oraz świeżo upieczonym matkom. W zależności od ilości urodzonych dzieci urlop macierzyński wynosi od 20 do 37 tygodni, a jego część może zostać wykorzystana przed porodem.
- Urlop ojcowski – ojciec nowonarodzonego dziecka ma prawo do wykorzystania urlopu w wymiarze 14 dni, gdzie istnieje możliwość podzielenia go na dwie równe części. Pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek o przyznanie urlopu ojcowskiego, jednak musi się śpieszyć, gdyż prawo do niego wygasa po ukończeniu 24 miesiąca życia dziecka.
Czy pracodawca może odmówić urlopu?
Zgodnie z zapisami kodeksu pracy, pracodawca ma możliwość odrzucenia wniosku o urlop. Zapisy w głównej mierze dotyczą sytuacji odmowy udzielenia urlopu wypoczynkowego. Kiedy zatem zachodzi przesłanka umożliwiająca pracodawcy odmówienie urlopu? W momencie, gdy nieobecność w pracy może mieć wpływ na utrzymanie normalnego, płynnego trybu pracy, pracodawca może nie wyrazić zgody na termin w takim terminie, jednak jest zobowiązany do zaproponowania innego terminu. Co więcej, nawet gdy pracownik już przebywa na urlopie, pracodawca ma prawdo do ściągnięcia go z niego, jednak tylko w wypadku wystąpienia okoliczności, które wymuszają obecność pracownika na stanowisku.
Kiedy pracodawca nie może odmówić urlopu?
Ze względu na fakt, iż niektóre rodzaje urlopów wychodzą z inicjatywy nieprzewidzianych sytuacji, pracownik może z powodzeniem skorzystać z urlopu na żądanie bez obaw o to, że pracodawca nie wyrazi na niego zgody. Jednak w tym przypadku istotne jest, by pracownik poinformował o tym pracodawcę najpóźniej w dniu wystąpienia urlopu na żądanie – w innym przypadku pracodawca ma uzasadnioną możliwość odmowy. Pracodawca nie może również odmówić pracownikowi urlopu macierzyńskiego, okolicznościowego lub ojcowskiego, pod warunkiem jednak, że wszystkie formalności realizowane przez pracownika będą wykonane w terminie.
 | Autor artykułu Artykuł został przygotowany przy współpracy z Kancelaria Radcy Prawnego Rafał Walterowicz specjalizujacej się w prawie podatkowym |
